بررسی انتقادی ساختار و محتوای مدخل "رجعت" در دائرة‌المعارف اسلام

پدیدآورسیده فرناز اتحادمحسن نورائی

نشریه‌پژوهشی در اعجاز علمی قرآن

شماره نشریه36

چکیدهرجعت به معنای زنده شدن برخی از مردگان در زمان ظهور امام زمان (عج) از اعتقادات ضروری شیعیان است. هر چند مستشرقان به بررسی اعتقادات متنوعی از شیعیان دست یازیدند اما درباره رجعت پژوهش فراوانی از ایشان در دسترس نیست. مقاله انگلیسی «Radja» نوشتۀ اتان کولبرگ در دائرة المعارف اسلام لیدن (The Encyclopaedia of Islam) از معدود نوشته های مستقل و قابل توجه از مستشرقان در این باره است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی ، مدخل مذکور را به نقد نشسته است. نتیجه پژوهش شماری از کاستیهای این مقاله را نمایان نمود. که مهمترین آن عبارتند از ؛ عدم ارائۀ معنای لغوی و اصطلاحی رجعت، خلط دو اصطلاح رافضی و شیعه، عدم تتبع در ارائۀ آیات مرتبط با رجعت ، عدم ارجاع درون متنی کامل، کاستی در ارائۀ معنای رایج رجعت در شیعه و عدم مراجعۀ کافی به منابع کلامی و نیز منابع اصیل شیعی دربارۀ رجعت. نتیجه مقاله حاضر در مطالعات استشراق معاصر کاربرد دارد همچنان که در عرصه مطالعات قرآن و کلامی شیعی قابل استفاده است.